
Geography หรือภูมิศาสตร์ เป็นสาระการเรียนรู้ที่ 5 ของวิชาสังคมศึกษา โดยหากเทียบในเชิงของเนื้อหากับสาระการเรียนรู้อื่นของวิชาสังคมศึกษาแล้วจะเห็นว่าเป็นสาระที่มีเนื้อหาเอียงไปทางวิทยาศาสตร์ ทั้งนี้อาจเนื่องจากภูมิศาสตร์เป็นศาสตร์ด้านพื้นที่ ดังนั้นจึงต้องเรียนรู้เกี่ยวกับพวกระบบธรรมชาติต่างๆ อันเป็นจุดเน้นสำคัญของวิทยาศาสตร์ ไม่แปลกเลยที่นักเรียนสายวิทย์ซึ่งถนัดด้านธรณีวิทยา หรืออุตุนิยมวิทยา จะสามารถผ่านสาระภูมิศาสตร์ไปได้ไม่ยาก แต่ก็นะ ตามที่ครูแป๊ปคุยกับนักเรียนสายวิทย์หลายคนมา น้อยมากที่จะมีนักเรียนที่ถนัดตามนี้
เนื้อหาของสาระภูมิศาสตร์สามารถแบ่งใหญ่ๆ ได้ 3 เนื้อหาหลัก คือ ภูมิศาสตร์ด้านเทคนิคและปฏิบัติการ (พวกแผนที่และเครื่องมือทางภูมิศาสตร์) ภูมิศาสตร์กายภาพ และสิ่งแวดล้อม หากมองภาพรวมเนื้อหาถือว่าไม่มาก อาจจะเยอะกว่าเศรษฐศาสตร์นิดหน่อย แต่ความยากในบางเนื้อหาถือว่าลึกกว่า และออกพลิกแพลงได้มากกว่าเศรษฐศาสตร์ โดยเฉพาะเนื้อหาบทแรกคือพวกแผนที่ซึ่งดูเหมือนง่าย แต่เอาเข้าจริงออกได้ถึงคำนวณ บางอย่างต้องใช้หลักทางฟิสิกส์ช่วย เช่น พวกความเร็ว บางครั้งก็หยิบแผนที่ประเภทที่มีเส้นชั้นความสูง (Contour Line) มาถาม แน่นอนหากผู้เข้าสอบไม่มีพื้นฐานความรู้เรื่องนั้นๆ ก็เตรียมตัวเดาข้อสอบได้เลย…
ทักษะสำคัญที่ควรมีเพื่อใช้พิชิตสาระภูมิศาสตร์ คือ ทักษะการอ่านแผนที่ โดยเฉพาะแผนที่ภูมิประเทศซึ่งมีการใช้เส้นชั้นความสูง หรือ Contour Line เนื่องจากเนื้อหาเรื่องนี้ถูกหยิบมาออกข้อสอบบ่อยครั้งมาก นอกจากนี้พวกสูตรคำนวณพื้นที่ในแผนที่ คำนวณความสูงของพื้นที่ อะไรพวกนี้ควรต้องทราบเช่นกัน ข้อสอบหลังๆ มานี้สับเปลี่ยนเอาเรื่องพวกนี้มาออกบ่อยมากๆ ในส่วนเรื่องภูมิศาสตร์กายภาพ เน้นจับ Concept ตามเนื้อหาที่เรียนไป มองให้ออกว่าถึงกระบวนการเกิดภูมิประเทศ รวมถึงภูมิอากาศ ต่างๆ ว่าอะไรเป็นปัจจัยบ้าง เหมือนหรือแตกต่างในประเด็นใด สำหรับสิ่งแวดล้อม จะใช้ความเข้าใจในเรื่องภูมิศาสตร์กายภาพเป็นพื้นฐาน เช่น การเกิดพายุหมุนต่างๆ ซึ่งเป็น concept ในเนื้อหาภูมิศาสตร์กายภาพมีผลต่อเรื่องภัยธรรมชาติในเนื้อหาเรื่องสิ่งแวดล้อม นอกจากนี้ ข่าวหรือประเด็นสิ่งแวดล้อมของแต่ละรอบปี เป็นอีกเรื่องที่พวกข้อสอบเข้าเอามาเชื่อมโยงกับ concept เนื้อหาที่เรียนไป แล้วหยิบมาเป็นคำถามได้ ดังนั้นการทำความเข้าใจหรือติดตามข่าวสารสิ่งแวดล้อมในแต่ละรอบปี จึงเป็นอีกทักษะจำเป็นที่ควรต้องมี
ใน Learn from Quiz ครูแป๊ปจะแบ่งข้อสอบของสาระภูมิศาสตร์ออกมาเป็นเนื้อหาใหญ่ๆ ดังนี้
- ภูมิศาสตร์ด้านเทคนิคและปฏิบัติการ (แผนที่+เครื่องมือทางภูมิศาสตร์)
- ภูมิศาสตร์กายภาพ
- สิ่งแวดล้อม